นางรัชนีกร เงินแย้ม รักษาราชการแทนผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 4 ขอนแก่น (สศท.4) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงสินค้าเกษตรทางเลือกที่มีอนาคต (Future Crop) ที่น่าสนใจ 4 สินค้า ได้แก่ จิ้งหรีด แพะเนื้อ โคขุน และหญ้าเนเปียร์ ซึ่งสามารถสร้างรายได้สูงกว่าการผลิตข้าว ยางพารา และมันสำปะหลัง ในพื้นที่ไม่เหมาะสม (S3,N) ของ 4 จังหวัด ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง คือ ขอนแก่น ร้อยเอ็ด มหาสารคาม กาฬสินธุ์ ตามแนวทางบริหารจัดการพื้นที่ตามแผนที่เกษตรเพื่อการบริหารจัดการเชิงรุก (Agri – Map)
สศท 4 ได้ศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนสินค้าเกษตรFuture Crop ทั้ง 4 ชนิด พบว่า สามารถเลี้ยง หรือปลูกเสริมทดแทนข้าว ยางพารา และมันสำปะหลัง ในพื้นที่ไม่เหมาะสม (S3,N) ของพื้นที่เป้าหมายทั้ง 4 จังหวัด ได้เป็นอย่างดี โดยหากจำแนกเป็นรายชนิด พบว่า จิ้งหรีด ต้นทุนการเลี้ยงเฉลี่ย 276 บาท/ตารางเมตร ในระยะเวลา 1 ปี เลี้ยงได้ 6 – 7 รุ่น ให้ผลผลิตประมาณ 7 กิโลกรัม/ตารางเมตร ราคาขายเฉลี่ย 104.06 บาท/กิโลกรัม ผลตอบแทนเฉลี่ย 701 บาท/ตารางเมตร ผลตอบแทนสุทธิเฉลี่ย (กำไร) 426 บาท/ตารางเมตร หรือ 63 บาท/กิโลกรัม เกษตรกรผู้เลี้ยงจิ้งหรีดจำหน่ายผลผลิตเอง ทั้งจิ้งหรีดสดและจิ้งหรีดต้มสุก ซึ่งจำหน่ายภายในประเทศ และจำหน่ายให้กับผู้รวบรวมหรือพ่อค้าคนกลาง เพื่อส่งต่อให้กับตลาด Modern Trade และส่งออกไปยังต่างประเทศ โดยเฉพาะประเทศจีน ออสเตรเลีย และญี่ปุ่น
แพะเนื้อ ต้นทุนการเลี้ยงเฉลี่ย 3,537 บาท/ตัว โดยแม่แพะ 1 ตัว ให้ผลผลิตลูกแพะ 2 ตัว/รุ่น เกษตรกรจำหน่ายแพะเนื้ออายุเฉลี่ย 7 เดือน ราคาจำหน่าย 3,780 บาท/ตัว หรือ 140 บาท/กิโลกรัม (น้ำหนักเฉลี่ยประมาณ 27 กิโลกรัม/ตัว) ผลตอบแทนสุทธิเฉลี่ย (กำไร) 314 บาท/ตัว เกษตรกรจำหน่ายผลผลิตทั้งหมดให้แก่ผู้รวบรวมหรือพ่อค้าคนกลางทั้งในท้องถิ่นและต่างจังหวัดที่เข้ามารับซื้อ โดยผู้รวบรวมหรือพ่อค้าคนกลางจะมีการจำหน่ายภายในประเทศ และส่งออกไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ได้แก่ สปป.ลาว เวียดนาม มาเลเซีย
โคขุน ต้นทุนการเลี้ยงเฉลี่ย 56,687 บาท/ตัว ราคาจำหน่าย 60,864 บาท/ตัว หรือ 91 บาท/กิโลกรัม (น้ำหนักเฉลี่ยประมาณ 666 กิโลกรัม/ตัว) ผลตอบแทนสุทธิเฉลี่ย (กำไร) 4,177 บาท/ตัว ปัจจุบันภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลางยังผลิตโคขุนไม่เพียงพอต่อความต้องการรับซื้อ และยังคงมีพ่อค้ารายใหม่ ๆ เข้ามาติดต่อรับซื้ออย่างต่อเนื่อง เกษตรกรผู้เลี้ยงโคขุนมีการจำหน่ายผลผลิตให้แก่ผู้รวบรวมหรือพ่อค้าคนกลาง ทั้งในท้องถิ่นและต่างจังหวัดที่เข้ามารับซื้อ รวมถึงมีการจำหน่ายโคขุนให้กับสหกรณ์การเกษตรหนองสูง จำกัด และส่งออกไปยังตลาดประเทศจีน
หญ้าเนเปียร์ ต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 17,899 บาท/ไร่ สามารถปลูกได้ตลอดทั้งปี อายุการเก็บเกี่ยว 5 – 7 ปี ผลตอบแทนเฉลี่ย 51,210 บาท/ไร่ ผลตอบแทนสุทธิเฉลี่ย (กำไร) 33,311 บาท/ไร่ เกษตรกรจำหน่ายผลผลิตให้แก่เกษตรกรผู้เลี้ยงปศุสัตว์รายย่อย สหกรณ์ผู้เลี้ยงโคนมโคกก่อ จำกัด สหกรณ์ปศุสัตว์ตักสิลา จำกัด และสวนสัตว์ขอนแก่น
นางรัชนีกร กล่าวทิ้งท้ายว่า สำหรับสินค้าเกษตรทางเลือกที่มีอนาคต ทั้ง 4 ชนิด เกษตรกรในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง สามารถเลี้ยง ปลูกเสริมหรือทดแทนข้าว ยางพารา และมันสำปะหลัง ในพื้นที่ไม่เหมาะสม (S3,N) ได้ ซึ่งสร้างรายได้ดีให้กับเกษตรกร อย่างไรก็ตาม เกษตรกรควรศึกษาข้อมูลสินค้าแต่ละชนิด พื้นที่ทำการเกษตร ตลาดรองรับ รวมถึงพิจารณาเรื่องน้ำเป็นสำคัญ ทั้งนี้ ท่านที่สนใจรายละเอียดเพิ่มเติมด้านข้อมูลพืชทางเลือกในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สศท.4 โทร.0 4326 1513 หรืออีเมล zone4@oae.go.th
